थॉमस एडिसन
ते एक अमेरिकन वैज्ञानिक आणि यशस्वी व्यापारी होते. प्रथम औद्योगिक प्रयोगशाळा स्थापन करण्याचे श्रेय एडिसन यांना जाते. त्याच्या नावावर 1093 पेटंट्स आहेत. एडिसनची गणना महान शोधकांमध्ये केली जाते. परंतु तुम्हाला माहिती आहे का ? की जगाला लाईट बल्बने प्रकाशमान करणारा हा शास्त्रज्ञ आपल्या बालपणात इतरांपेक्षा दुर्बल होता. ते 4 वर्षांचा होईपर्यंत चांगले बोलू शकत नव्हते. चला या महान व्यक्ती बद्दल जाणून घेऊया.
 |
| Thomas Edison Mahiti |
◆ सुरुवातीचे दिवस
11 फेब्रुवारी 1847 एडिसन यांचा जन्म अहोयो राज्यातील मिलान मध्ये झाला. एडिसनचे पूर्ण नाव थॉमस अल्वा एडिसन होते. त्याचे वडीलांचे नाव सेमुएल ओगडेन एडिसन आणि आईचे नॅन्सी मॅथ्यू होते. एडिसन यांना सात भाऊ-बहिणी होते, त्यापैकी एडिसन सर्वात धाकटा होता.
एडिसन यांना लहानपणी कानात इजा झाल्यामुळे त्यांना कमी ऐकायला येत असे. एडिसन शाळेत असताना सुरुवातीच्या काळात त्यांची तब्येत खराब असल्याने, ज्याचा त्यांच्या अभ्यासावर खोलवर परिणाम झाला. एडिसन शाळेत तितके हुशार नव्हते. म्हणून त्याच्या शाळेतील शिक्षकांनी त्यांच्या आईला एक पत्र लिहिले, ज्यात असे लिहिले होते की तुमचा मुलगा एक मतिमंद मूल आहे आणि तो चांगले लिहू आणि बोलू शकत नाही. या गोष्टीचा त्यांच्या आईला खूप वाईट वाटले. त्यानंतर त्यांनी घरीच एडिसनला शिकवण्यास सुरुवात केली.
ते सुरुवातीपासूनच जिज्ञासू होते, त्यांना नवीन गोष्टी जाणून घेण्याची उत्सुकता होती. जेव्हा एडिसन अवघ्या दहा वर्षांचे होते तेव्हा त्यांनी गिब्बन, सीआर सारख्या उत्कृष्ट ग्रंथांसह विज्ञान शब्दकोष साध्य केले होते.
◆ नोकरी आणि प्रयोगांची सुरुवात
1859 मध्ये 12 वर्षांचा असताना थॉमस एडिसन यांनी वृत्तपत्रांची विक्री करण्यास सुरवात केली. एडिसनला लहान वयातच रसायनशास्त्र तसेच मॅकेनिक्समधील प्रयोगांमध्ये रस निर्माण झाला. म्हणून त्यांने प्रयोग करण्यासाठी एका ठिकाणी रसायनशास्त्राची स्वतःची एक छोटीशी प्रयोगशाळा बांधली. नंतर त्यांनी या प्रयोगशाळेत बरेच प्रयोग केले आणि त्यांनी आपल्या आत्मचरित्रात या वेळेस आपल्या आयुष्यातील सर्वात आनंददायक काळ म्हणून वर्णन केले आहे.
थॉमस एडीसन यांनी 15 वर्षांचा होईपर्यंत रेल्वे स्थानकात वृत्तपत्रे विकली. यानंतर त्यांनी स्वत: चे वृत्तपत्र छापण्याचे काम सुरू केले. मग रेल्वे स्टेशनच्या मास्टरने त्यांना टेलीग्रामबद्दल सांगितले आणि त्यानंतर थॉमस एडिसन यांनी 20 वर्षांचा होईपर्यंत टेलिफोन ऑपरेटर म्हणून काम केले. प्रयोगाबरोबरच त्यांनी 1859 ते 1868 पर्यंत बर्‍याच नोकर्‍या केल्या, परंतु 1868 मध्ये त्यांनी आपल्या प्रयोगांना पूर्ण वेळ देण्यासाठी नोकरी सोडली. त्यानंतर एडिसनने आपले संपूर्ण लक्ष आपल्या प्रयोगांवर केंद्रित केले.
◆ थॉमस एडिसन यांचे संशोधन
नोकरी सोडल्यानंतर, ते प्रयोग करण्यासाठी पूर्ण वेळ देत असे, ज्यामुळे त्यांनी बरेच नवीन प्रयोग केले आणि 1870-76 च्या दरम्यान अनेक शोध लावले. समान वायरवर स्वतंत्रपणे चार किंवा सहा संदेश पाठविण्याची पद्धत त्यांनी शोधली. त्यांनी स्टॉक एक्सचेंजसाठी स्वयंचलित वायर प्रिंटिंग मशीनची दुरुस्ती केली आणि बेल टेलिफोन डिव्हाइस विकसित केले. या दरम्यान 1871 मध्ये त्याच्या आईचा मृत्यू झाला. हा काळ थॉमस अल्वा एडिसनसाठी फारच वाईट होता कारण तो लहानपणापासूनच त्याच्या आईशी अगदी जवळ होता.
याच वर्षी 25 डिसेंबर 1871 रोजी, ख्रिसमसच्या दिवशी, त्यांनी मेरी स्टिलवेल नावाच्या मुलीशी लग्न केले. एडिसन आपल्या प्रयोगांमध्ये व्यस्त असल्याने तो आपल्या कुटुंबाला वेळ देऊ शकत नव्हते. नंतर एडिसनला मेरीपासून तीन मुले (2 मुलगा आणि 1 मुलगी) झाली.
1875 मध्ये, एडिसनने अमेरिकन नियतकालिक सायंटिफिकमध्ये "अतिरिक्त शक्ती" शोधत यावर एक संपूर्ण लेख लिहिला. त्यानंतर त्यांनी आपल्या मुख्य प्रयोगांसाठी 1876 मध्ये न्यू जर्सी येथे मेनलो पार्क नावाची प्रयोगशाळा उघडली, जी नंतर "शोध फॅक्टरी" म्हणून ओळखली जाऊ लागली. या प्रयोगशाळेत त्यांनी बरेच नवीन प्रयोग केले. ते म्हणायचे की दर दहा दिवसांनी तो एक छोटासा शोध आणि दर सहा महिन्यांनी मोठा शोध लावून जगासमोर आणेल. त्यावेळी ते दरवर्षी सुमारे 400 पेटंटसाठी अर्ज करत होते. ज्यामुळे एडिसनला जगाने शोधांचा व्यवसाय करणारा म्हणून संबोधले.
थॉमस एडिस यांनी आपले प्रयोग पुढे सुरू ठेवले, त्यानंतर 1879 मध्ये त्यांना फोनोग्राफसाठी पेटंट मिळाला. त्यांच्या अथक प्रयत्नांनंतर 21 ऑक्टोबर 1879 रोजी त्यांनी विजेवर चालणार बल्बचा शोध लावला जो 40 तासांपेक्षा जास्त वेळ चालू शकत होता. असे म्हणतात की हा बल्ब बनवताना ते सुमारे 1000 वेळा अयशस्वी झाले परंतु त्यांने हार मानली नाही व प्रयत्न करणे चालू ठेवले आणि शेवटी यशस्वी झाले आणि विजेचा बल्ब जगाला भेट दिला.
याच दरम्यान 9 ऑगस्ट 1884 रोजी त्यांच्या पत्नीचा मृत्यू झाला. ज्यानंतर त्यांनी 24 फेब्रुवारी 1886 रोजी मीना मिलर याच्याशी पुन्हा लग्न केले. मीना मिलर पासून सुद्धा एडिसनला तीन मुले होती. 1896 रोजी त्याच्या वडिलांचा मृत्यू झाला. यानंतर 1920 च्या दशकापर्यंत एडिसनने त्यांच्या शोधांवर काम सुरू ठेवले, परंतु त्या दरम्यान त्यांची तब्येत ढासळली. तरीही त्यांनी प्रयोग सुरूच ठेवले.
◆ थॉमस एडिसन यांचे मृत्यू
ऑक्टोबर 1931 पर्यंत अ‍ॅडिसनची तब्येत आणखी खालावली. त्यानंतर ते 14 ऑक्टोबर 1931 रोजी कोमामध्ये गेले आणि काही दिवसांनी 18 ऑक्टोबर 1931 रोजी त्यांचे निधन झाले.
थॉमस एडिसन यांचे मृत्यू हे एका शोधाच्या काळाचा शेवट होता. जगाने यापूर्वी कधीही एखाद्या माणसाने इतके केलेले शोध पाहिले नव्हते. एडिसन हा एक महान शोधक होता ज्याने जगाला प्रकाशित केले.
◆ थॉमस एडिसन यांचे शोध
◆ एडिसन बद्दल काही मनोरंज कतथ्य
1. थोरस एल्वा एडिसन या थोर संशोधकाने वयाच्या दहाव्या वर्षी पहिली प्रयोगशाळा बांधली.
2. थॉमस एल्वा एडिसनला त्यांच्या सर्वात महत्वाच्या इनोव्हेशन बल्बसाठी कठोर परिश्रम करावे लागले. हा प्रयोग यशस्वी करण्यासाठी त्यांना 10 हजाराहून अधिक वेळा अपयशाला सामोरे जावे लागले. तेव्हा एडिसन म्हणत, "मी कधीही अयशस्वी झालो नाही, परंतु मी असे हजारो मार्ग शोधून काढले ज्यात बल्ब काम करू शकत नव्हता".
3. थॉमस एल्वा एडिसन खूप मेहनती होते. कधीकधी ते न झोपता 4-4 दिवस सतत प्रयोग करत असत. बर्‍याच वेळा ते जेवण करण्यास सुद्धा विसरायचे.
4. निकोला टेस्ला यांचा AC वीज कशाप्रकारे हानिकारक आहे हे सिद्ध करण्यासाठी त्यांनी एका हत्तीला AC विजेचा झटका देऊन मारला.
5. आपल्या शोधांनी जगाला प्रकाशित करणारे एडिसन एक महान वैज्ञानिक तर होतेच तसेच ते यशस्वी उद्योजक देखील होते. 1879 ते 1900 पर्यंत त्याने जवळजवळ सर्व शोध पूर्ण केले होते.
6. अलेक्झांडर ने लावलेल्या टेलिफोनच्या शोधामध्येही एडिसन यांनी अनेक सुधारणा केल्या. याव्यतिरिक्त, सन 1890 मध्ये त्याने पहिला चित्रपट कॅमेरा देखील बनविला, त्यात एका सेकंदात सुमारे 25 चित्रांवर क्लिक करू शकत होता.
थॉमस एल्वा एडिसन त्यांच्या महान शोधासाठी जगात नेहमीच लक्षात राहतील. प्रत्येकाने त्यांच्या जीवनातून प्रेरणा घेण्याची गरज आहे.
